Chủ Nhật, 19 tháng 8, 2018

GIỌT MÁU THƠ LÊ HÀO


GIỌT MÁU THƠ LÊ HÀO
Chúng tôi đã đọc thơ Lê Hào rất nhiều lần trên các tạp chí , các trang mạng. Thơ anh nhỏ nhẹ, sâu sắc và mạch lạc. Anh viết về một vùng đất thật giản dị và đẹp: “Những ngọn cỏ treo bình minh trước ngõ/ giữ lại vài giọt sương mềm/ cho những nụ hoa mới hé/ sương lăn qua tay/ mùi cỏ hiền lành/ bay qua kẽ tóc/ những viên sỏi từ chân người khẽ cựa/ hồi ức đau thương trở mình/ sau lớp mùn là nước mắt một thời hòa với đất/ nước mắt sinh ra em/ và đồng lúa Tuy Hòa, xứ Nẫu” ( Hoa vàng cỏ xanh- trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội). Anh viết về cơn mơ và khát vọng sống cũng đầy trắc ẩn, vang ngân: “ Đời mở ra ngôi nhà bình yên cho muôn số phận/ từng ngọn nến rưng rưng/ lệ tuôn máu đỏ/ cỏ mọc mà thương nhau/ bằng lăng tím rộ chùm chùm/ mùi hương đã lan qua những bụi gai và đọng vào nỗi đau/ niềm mơ chợt vỡ ra từ cơn sóng bạc đầu” ( Bài hát và niềm mơ- trên Tạp chí sông Hương).
Gần đây nhận được tập thơ Tấm lòng của cây anh tặng, đọc xuyên suốt tập, chúng tôi càng khẳng định thơ anh đầy chất nhựa sống. Dường như mỗi bài thơ qua trải nghiệm cuộc đời, chắc lọc từ nỗi đau, chưng cất từ máu huyết, thơ anh vẫn một giọng nhỏ nhẹ, chân thật và ấn tượng
“Chấp chới ánh vàng
để biết cuộc đời còn ngủ say bên kia sườn non
đá nhấp nhô phận mình
triệu năm còn thức
…đát mọc lên từ khe đá
Buông xuống một tràng hạt từ bi
Rừng lâm râm kinh cầu”
    ( Đá trên Thạch Bi Sơn)
Đâu kể lể về đá, Lê Hào đã viết về cuộc sống đấy chứ, đầy gian nan, mạnh mẽ và vẻ đẹp kinh cầu huyện nhiệm.
Khi viết những dòng phân trần này chúng tôi vẫn chưa “đối diện” nhà thơ Lê Hào. Chúng tôi chỉ biết qua lời giới thiệu anh là giáo viên  bộ môn toán và say mê thơ văn từ lâu lắm rồi. Có phải là nhà giáo nên thơ anh hết sức chỉn chu, mực thước về ngôn từ, thi ảnh đẹp và ý tứ luôn trau chuốt, cẩn trọng.
“ Khi mây sớm vẽ những con chữ lên bầu trời
là lúc bầy ong lượn quanh
cánh vươn đầy mật
bình minh rạng dần trên vai em mảnh khảnh
mồ hôi lăn qua tay
thành mật”
       ( Khu vườn với những tổ ong mật).
Chưa gặp anh nhưng qua thơ, chúng tôi luôn tưởng tượng anh là người dễ bùng vỡ cảm xúc, dễ “ gánh vác” nỗi đau của người thành nỗi đau của “ nhà thơ”. Ngôn từ nói ra đôi khi nghe như tâng bốc và sáo rỗng, nhưng thành thật chúng tôi có cảm nhận anh có trái tim nhân hậu và tấm lòng từ ái. Anh quan sát nhiều mặt, nhiều sự kiện của đời sống-cả quá khứ hào hùng và hiện tại xô bồ-, và anh đã chia sẻ những giọt nước mắt lặng thầm qua những cái nhìn mẫn cảm của người cầm bút
“ Phụng ơi…
Nhiều mơ ước hôm đó
Giờ xanh núi xanh rừng
Bạt ngàn trời cao chia sẻ
…ngày đạn réo Vị Xuyên
Anh nhận lá thư người yêu từ trên chốt”
     (Về ăn cơm uống rượu)
Những câu thơ như vậy không bày vẽ gì cả, chân thật và trong suốt như nhiều lần đã xảy ra trong đời, và nhà thơ có trách nhiệm phải ghi lại, như một sự tồn tại trong chốc lát mà miên viễn của một cuộc đời, một sinh linh.
Theo như Nhà thơ Nguyễn Thánh Ngã đã viết về anh thì đến với thơ là anh đã chọn cách sống cho mình. “ Lê Hào quan niệm, thơ như đời sống của cây, gồm lá cành và hoa trái:
“ Có phải lá là tấm lòng của cây
Hoa là niềm tin ?
Trái là hạnh phúc bao mùa cây cóp nhặt ?”
           ( Khi cây trái vào mùa- Nguyễn Thánh Ngã)
Khi đã chọn cách sống thì nhà thơ mang khát vọng tự do, ý thức tự do. Bởi vậy thơ Lê Hào ít ràng buộc niêm luật, vần vè. Giọng thơ dịu dàng nhưng thông phóng khoáng, sinh động. Viết đến đây dường như chúng tôi đã đọc ở đâu đó một quan niệm thơ hiện đại gần với thơ văn xuôi, khởi sự của lời ? Và hầu hết thơ Lê Hào là vậy. Và nếu thơ là tình yêu, tình yêu là thơ ca thì
“ Con người nuôi sống tình yêu
Hay tình yêu nuôi sống con người ?
Không biết được
Những chắc rằng
Tình yêu cho anh quên bớt những gì đã mất”
     ( Đời sống cần cánh buồm)
Có phải không, ở truyện ngắn một tình tiết trở thành vấn đề, còn ở thơ ca một tình tiết trở thành biểu tượng ? Hình ảnh “ Đàn cá kình bên bãi đá Gạc ma”
‘ Đàn cá kình không sợ sóng to
Cứ bơi quanh bãi đá”
Như một biểu tượng đẹp về sức mạnh, tình yêu đất nước, một phát hiện nhỏ để thẩm thấu một bài ca lớn. Vẻ đẹp của thơ ca cũng là chức năng đánh thức, “ chuông nguyện hồn người” trong cõi đời đôi khi quá tịch lặng và thơ ơ của cuộc sống hiện đại thời kỹ thuật số?
“ Nhặt được mảnh gốm từ Gò Tháp
bạc phếch, sần sùi
trơ ra vết tích sạm đen loang lổ
như vệt buồn ký ức
hằn sâu nỗi đau Vương triều hoang phế”
   ( Mảnh gốm từ Gò Tháp)
Chia sẻ hạnh phúc. Chia sẻ nỗi đau. Chia sẻ giọng nói. Chia sẻ tình yêu. Tất thảy dường như là điều vi diệu và bí mật của những nhà thơ vậy ?
Và nghệ thuật sao có thể là “ bắt chước” được, phải không? Chân, thiện, mỹ là những yếu tính của nghệ thuật luôn phát triển và sinh động. Và “ Đối với tôi văn chương không phải là cách đem đến cho người đọc sự thoát li hay sự quên; trái lại
văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lự mà chúng ta có để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối,tàn ác, vừa làm cho lòng người đọc thêm trong sạch và phong phú hơn” ( Thạch Lam). Chọn văn chương với ý thức thẩm mỹ như vậy, cũng như nhà thơ Lê Hào đã chọn thơ ca như một cách sống, với dòng máu chảy rào rạt trong thân thể, bạn đọc có quyền hy vọng tác phẩm của anh lan tỏa miên man trong dòng chảy thơ ca thời đại mới, với những câu chữ chân thật như anh đã tự họa:
“Đôi khi nét cọ run run
lòng day dứt bàng hoàng
giọt
…rớt xuống khung hình như nước mắt
Tôi cố vẽ ra tôi
Bằng những gì chân thật”
  ( Tự họa).

Bài viết của Huỳnh Minh Tâm
GV trường THPT Huỳnh NGọc Huệ, Đại Lộc, Quảng Nam
ĐT 0122 306 8721